Zawory wyrównawcze w wentylacji - sposób na ciszę

Zawory wyrównawcze to elementy wentylacyjne bezpośrednio związane z prawidłowym funkcjonowaniem układów wentylacji i rekuperacji. Ich zadaniem jest umożliwienie przepływu powietrza pomiędzy pomieszczeniami w systemach jednostrumieniowych lub niezbilansowanych. Dzięki różnicy ciśnień w pomieszczeniach następuje przepływ powietrza, czyli system dąży do wyrównania ciśnienia i następuje przepływ powietrza.

Najczęściej spotykanym elementem wyrównującym ciśnienia, czy też umożliwiającym przepływ powietrza, są kratki i tuleje montowane w drzwiach łazienek, WC, schowków itp. W tym artykule skupię się jednak na produktach, które możemy stosować w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt stały: sypialnie, gabinety, pomieszczenia biurowe itp.

W systemach rekuperacji i wentylacji często stosuje się układ nawiewu do pomieszczeń tzw. „czystych” (sypialnie, salon, gabinet itp.), a wywiewu tylko z pomieszczeń tzw. „brudnych” (łazienka, WC, kuchnia, garderoba). Taka organizacja przepływu powietrza sprawia, że do pomieszczeń, gdzie przebywamy najczęściej i spędzamy w nich najwięcej czasu, powietrze jest dostarczane zawsze w najwyższej jakości i możliwie dużej ilości. W pomieszczeniach „czystych” mamy zatem tylko nawiew powietrza i panuje w nich nadciśnienie. W pomieszczeniach „brudnych” instalujemy wyłącznie wywiewy, wytwarzając w nich lekkie podciśnienie.

Układ rekuperacji i wentylacji oparty na powyższej zasadzie daje największe bezpieczeństwo higieniczne – pomieszczenia „brudne” są idealnie odizolowane od pomieszczeń „czystych”, czyli nie grozi nam emisja niepożądanych zapachów, bakterii, np. z WC do salonu. W tym systemie jest jeden „haczyk” – powietrze musi mieć możliwość stałego przepływu między pomieszczeniami o różnych ciśnieniach, a w pomieszczeniach typu sypialnia czy gabinet kratki w drzwiach wyglądałyby niestosownie, ponieważ kojarzą się bezpośrednio z toaletą.

Istnieją dwa rozwiązania tego problemu:

1. Wykonanie przez stolarza odpowiedniego podcięcia pod drzwiami – skrócenie drzwi w taki sposób, aby zostawić pod nimi szczelinę, którą będzie przepływało powietrze.
2. Zastosowanie specjalnych otworów wykończonych zaworami wyrównawczymi.

Pierwszy sposób jest skuteczny, ale wymusza „otwarcie” drzwi na hałasy. Szczeliną pod drzwiami dźwięki mogą się swobodnie przenosić, a nie zawsze jest to dopuszczalne, zwłaszcza w nowoczesnym budownictwie mieszkaniowym, gdzie odpowiednia akustyka odgrywa ważną rolę.

Dostępne na rynku zawory wyrównawcze mają najczęściej kształt okrągły lub prostokątny. Prostokątne zawory montowane są zwykle nad drzwiami i przy odpowiednim dopasowaniu mogą się dyskretnie z nimi komponować. Głównym atutem przemawiającym za stosowaniem zaworów wyrównawczych jest dodatkowe wytłumienie wewnętrzne, które redukuje hałas. Zależnie od konstrukcji ściany zawór wyrównawczy jest zazwyczaj neutralny akustycznie w stosunku do izolacyjności akustycznej samej przegrody (jego zastosowanie nie pogarsza właściwości akustycznych całej ściany). Zastosowanie dwóch izolowanych paneli naprzeciwko siebie wprowadza wielokrotne odbicie fali akustycznej dla zmaksymalizowania efektu tłumienia.

Zawory wyrównawcze w skrócie:

1. Mogą stanowić dyskretny i nowoczesny element architektury wnętrz.
2. Są wymagane dla zachowania odpowiedniego rozdziału powietrza.
3. Posiadają odpowiednią konstrukcję i wewnętrzne wytłumienie.
4. Umożliwiają szczelne (akustycznie) zamknięcie pomieszczeń (sypialnie, gabinety).
5. Są często pomijane ze względu na montaż niezależny od układu wentylacji (stanowią część sytemu wentylacyjnego, ale nie mają połączeń kanałami i kształtkami wentylacyjnymi).

Opracował:
Inż. Ernest Rudziński
Wentylacja Gniezno